کلام ۳
کلام ۳
1- معنای لغوی و اصطلاحی عدل را بیان نمایید.؟ عدل در لغت به معنای میانهروی و در امور اصطلاح یعنی (دادن حق هر صاحب حقی)
2- مرجع اتصاف خداوند به عدل را بیان کنید.؟ مرجع اتصاف خداوند به عدل، عدم انجام قبیح و عدم ترک فعل حسن است، به این معنا که چون عدل دادن حق هر ذیحقی است، پس فعل حسنی است و ندادن حق هر ذیحقی قبیح و ظلم است لذا خداوند ظلم نمیکند چون قبیح است و عادل است چون عدل حسن است.
3- مراد از حسن و قبح در افعال را بیان نمایید.؟ مراد از حسن فعل آن است که فاعل آن عقلاً مستحق مدح باشد نه ذم و عقاب و مراد از قبح عقلی آن است که فاعل آن مستحق ذم و عقاب باشد.
4- افعال نسبت به حسن و قبح عقلی به چند قسم هستند؟ آن اقسام را بیان کنید؟ بر سه قسم
1- افعالی که علت برای حسن و قبح هستند و حسن و قبح آنها ذاتی است مثل عدل و ظلم
2- افعالی که مقتضی حسن و قبح هستند ولی حسن و قبح آنها عرضی است مثل صدق و کذب
3- افعالی که نه علت برای حسن و قبحاند و نه مقتضی حسن و قبحاند و تا زمانی که مفاسد یا مصلحتی به آنها مترتب نشده باشد به هیچ یک از این دو متصف نمیشد (مثل ضرب)
5- یکی از آبات الهی که دال بر حسن و قبح عقلی است را زکر کرده و شرج دهید.؟ ( إن الله لا يأمر بالفحشاء ) (28 / اعراف) یا (قل امر ربی بالقسط) (29 / اعراف) که به حسن و قبح عملی دلالت دارند زیرا معنای آیة اول این است که خداوند به فحشاء امر نمیکند آیه فحشایی که نزد فطرت و عقل آشکار است. یا خداوند به قسط (عدل) امر میکند. قسط و عدلی که روشن است نزد عقل والا اگر آیة فوق این چنین معنا نشود و طبق نظر اشاعره ترجمه گردد، آنگاه معنای آیه این است که خداوند به آنچه نمیکرده امر نمیکند و یا خداوند به آنچه امر کرده امر میکند و بیان چنین کلامی از شخص عاقل به دور است چه رسد به خالق عقل.
6 – آیا علم ازلی خداوند به انسان موجب جبر است؟ چرا؟ خیر، زیرا علم الهی موجب سلب اختیار از انشان نمیشود، چون علم خداوند به افعال انسان به همان صورتی است که عبد آن فعل را اختیار میکند. یعنی هر کسی در علم الهی به اختیار خودش عاصی است و با اختیار هم عاصی میشود و هر کسی به اختیار خودش صالح است در علم خداوند صالح بوده است
7- قضا و قدر را تعریف نموده و انواع آن را نام ببرید؟ قدر به معنای " تقدیر اشیاء به حسب زمان، مقدار، کیفیات، اسباب و شرایط است که امر آن ممکن است قطعی با غیر قطعی باشد. و قضا به معنای رد تمامیت و حتمیت یافتن یک امر " است.
انواع قضا و قدر قضا و قدر علمی در مرحله ذات قضا و قدر علمی در مرحله فعل قضا و قدر فعلی
